جشن سوری

تاریخ ایران باستان پر از جشن هایی است كه همگی بر پایه دید و نگاه پیشینیان ، دارای فلسفه و جوهری وجودی اند. امروزه تنها « جشن سوري » ، معروف به « چهارشنبه سوري » و نيز « جشن سده » برايمان به يادگار مانده است و در باره جشن هاي فراموش شده ي آتش ، به « آذرگان » در نهم آذر ماه و « شهريورگان » يا « آذر جشن » مي توان اشاره داشت . آتش نزد ايرانيان نماد روشني ، پاكي ، طراوت ، سازندگي ، زندگي ، تندرستی و در پايان بارزترين نماد خداوند در روي زمين است .چهارشنبه سوری در فرهنگ پارسي به عنوان مقدمه و پيش درآمد عيد نوروز نيز شناخته شده است كه هماره در طول تاريخ، قبل از فرا رسيدن سال نو و تحويل نوروز برپا مي شده و هنوز هم در بين اقوام و شهروندان ايراني از اهميت فوق العاده اي برخوردار است.

برای خواندن ادامه ی این مطلب به ادامه ی مطلب بروید

تخت سلیمان

تخت سلیمان نام محوطهٔ تاریخی بزرگی، در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرت‌آباد) در استان آذربایجان غربی است.

گنزک یا کنزک، گنجک، گنزه، جنزه، گنجه، گزن، گنگ و به ارمنی گنزکا یا کادزا، به سریانی گنذزک یا گنژگ، به یونانی گنزکا، گادزاکا، گادزا، مؤرخان تازی آن را جزن یا جزنق نام برده‌اند، مغولان آن را ستوریق گفته‌اند. نام دیگر این شهر، شیز بوده‌است. شیز معرب جیس است. پلوتارک مؤرخ یونانی این شهر را فراد نوشته‌است. در نوشته‌های دیگر پهلوی شیچ خوانده شده، در شاهنامه چیچست به کار رفته و کهن‌ترین از همهٔ این نوشته‌ها، در اوستا ست که نام آن را، چئچست آورده‌است. امروزه تمام این نام‌ها از بین رفته و این محل را تخت سلیمان می‌نامند.

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

اوستا، نام کلی مجموعهٔ کهن‌ترین نوشتار و سروده‌های ایرانیان است، که در واقع دانشنامهٔ ایرانیان بوده و در روزگار باستان بیست و یک نسک (کتاب) داشته و در شکل کنونی خود شامل پنج بخش است. بخش‌های اوستا عبارتند از : یَسنه که سخنان زرتشت موسوم به گاهان، در آن گنجانده شده، یشت‌ها (سرودهای نیایشی)، وندیداد، ویسپرد و خرده‌اوستا.

معنای واژه

واژه اَوِستا که در خود کتاب نیامده به معنی دانش و شناخت است و با واژه «ودا»، نام کهنترین کتابِ دینی هندوان همریشه‌است. بر روی هم اوستا را می‌توان به معنی «آگاهی‌نامه» یا «دانش‌نامه» دانست که آن را مرجع نامه نیز می‌نامند.

ریشه‌های این واژه «ابستاگ» در فارسی میانه و «آپستاواکا» (ستایش خدا) در فارسی باستان است.

تاریخچه اوستا

بخش‌های اوستا در دوران مختلف توسط اشخاص متعدد تالیف شده‌است اما از آن میان فقط بخشی از سرودها از آنِ خود زرتشت است. مندرجات اوستا عبارتست از نیایشِ اهورا مزدا و امشاسپندان و دیگر ایزدان و مظاهر طبیعت و تکالیف انسان در جهان بهشت و دوزخ و داستان‌های ملی.

برای خواندن این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

علویان طبرستان گروهی از بزرگان اولاد علی ابن ابی‌طالب به نام ائمه علوی بایزیدی در قرن دوم هجری در طبرستان قیام کردند. حسن بن زید ملقب به داعی کبیر در سال ۲۵۰ هجری در آن ناحیه ظهور کرد و عده بسیاری از افراد ناراضی و دست‌نشاندگان خلیفه (مانند طاهریان) او را تقویت کردند. وی به دعوت و نشر آئین تشیع زیدی و طرفداری از خاندان علی پرداخت. سلسله علویان طبرستان در تاریخ ۱۴ آبان ۲۴۳ هجری شمسی تأسیس شد و پرچم سفید ایشان در دشت‌های تبرستان استوار گشت.مرکز حکومت آنان معمولاً آمل بود، انقراض آنان نیز به دست آل زیار و سامانیان صورت گرفت.

• حسنی‌ها

داعی کبیر • ابوالحسین احمد بن محمد • ابوعبدالله محمد بن زید • حسن بن مهدی بن محمد بن زید • حسن بن القاسم •

• حسینی‌ها

اطروش • ابوالقاسم جعفر بن ناصرکبیر • ابوالحسین احمد بن ناصرکبیر • ابوعلی محمد بن احمد بن الحسن • ابوجعفر بن حسن بن احمد بن حسن • اسمعیل بن ابوالقاسم جعفر بن ناصرکبیر • ابوجعفر محمد بن احمد الناصر • الثاثر ابولفضل‌جعفر بن محمد بن حسین بن علی • ابوطالب هارون الثاثر بن محمد بن حسین بن علی

منابع

• علویان طبرستان ، نوشته:تقی واردی کولایی، مقدمه
• کتاب درسی تاریخ دوم راهنمایی ایران، درس:علویان و دیلمیان
• فرهنگ فارسی دکتر معین

شاه عباس بزرگ


شاه عباس بزرگ یا شاه عباس اولنامدارترین شهریار دوران صفوی و حتی پس از اسلام فرزند سلطان محمد خدابنده و پنجمین شاه از دودمان صفوی بر ایران به مدت بیش از ۴۲ سال با اقتدار آمیخته با استبداد شهریاری نمود.


زاده : ۱ رمضان ۹۷۸ هجری قمری؛ برابر با ۱۵۷۱ میلادی

زادگاه : هرات

تاج گذاری : ۹۸۹ هجری قمری

مکان تاج گذاری : شهر هرات در ایالت خراسان (اکنون در افغانستان)

درگذشت : ۲۴ جمادی‌الاول سال ۱۰۳۸ هجری قمری؛ برابر با ۱۶۲۹ میلادی

مکان درگذشت : اشرف (بهشهر کنونی در استان مازندران)

جانشین : شاه صفی (سام میرزا پسر صفی میرزا)

برای خواندن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه یه مطلب بروید

ای قهرمان خسته تن و خسته جان من !

دانم تو کیستی

دانم تو چیستی

یک عمر در سراچه دلتنگ زندگی ـ

مردانه زیستی

در پیش خلق، خنده به لب داشتی ولی ـ

پنهان گریستی .

در چشم من مسیح بزرگ زمانه ای

ای مرد پاکزاد

بر جان پاک تو ـ

از من درود باد ـ

از من درود باد

 فردوسی، راز ماندگاری زبان فارسی

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

در زمان پادشاهی منوچهر، در جنگی با توران،تورانیان سپاهیان ایران

و توران باشد. آرش از پهلوانان ایران داوطلب این کار می‌شود. به فراز دماوند

کوروش در هنگام فتح بابل برای سپاهیان و نزدیکان نکاتی را بدین گونه یادآور شد: دوستان همیشه باید خدا را شکرگذار بود چون عطایای او بیش از اندازه است. ولی باید غنایم را مال خود بدانیم و از همه چیز پاسداری کنیم و بیهوده آنها را از بین نبریم اگر مقداری از آن را به مغلوبان اهدا کنیم کمال انسانیت است. در هر حال چون به مال و منان رسیدید نباید طریق عیش و عشرت را در پیش بگیرید و تنبلی و کاهنی کنید چون در این صورت پس از چندی به حال همین شکست خوردگان خواهید افتاد و انسان های بیهوده خواهید شد. کار را پست نشمارید و اوقات خود را به بطالت مگذرانید. سستی را از خود دور کنید و از نیروی خود به بهترین وجه استفاده کنید و آن را با بیکاری هدر ندهید چون بیکاری سبب انحطاط اخلاقی میشود. دوستان من همیشه پرهیزگار و باتقوا باشید و این را در عمل نشان دهید. تقوای شما بایستی بیشتر از ملت شکست خورده باشد. احساس گرسنگی و تشنگی و سرما و گرما و خستگی و خواب در همه یکسان است ولی می توان از نظر اخلاقی برتر از سایرین بود و این هم نشانه ی انسانیت است. باید حزم و احتیاط و مراقبت دائمی باشد تا از گزند در امان بمانیم.

کوروش انسانی کم نظیر بود. این مرد برجسته در جوانمردی، گذشت، فداکاری، نجابت، عیب پوشی، عدالت، از خود گذشتگی، رافت و مهربانی، رقت قلب، مردانگی، شجاعت، خلق خوش و جمیع صفات پسندیده سرآمد همه بوده است پادشاهی عادل که همیشه در فکر رعیت و آسایش او بود و در هر موردی اگر اجحافی می دید سخت واکنش نشان می داد. بر حسب عقیده و نظر صاحب نظران زمان خود و حتی دشمنان پادشاهی نمونه بود. در هنگام غذا تعداد زیادی از نزدیکان با او غذا می خوردند و تنها غذا خوردن را دوست نداشت. اغلب مقداری غذا برای نگهبانان می فرستاد و از این راه محبت آنان را جلب می کرد. لباسش مادی بود و عقیدهاش این بود که لباس تمام بدن را میپوشاند. در تمام زندگانی این پادشاه فقط یک زن داشت و پس از فوت، زن دیگری را اختیار نکرد. در عین حال او شخصیتی با تدبیر بود، بطوری که پادشاه توانست شالوده ی امپراتوری بزرگی را بنیان نهد که از مدیترانه تا رود سند و از روسیه تا خلیج فارس وسعت داشت و این سرزمین وسیع را به بهترین وجهی اداره میکرد.

نمونه ی ازخودگذشتگی و مهربانی او این که :

«یک روز وقتی کوروش در فینیقیه سوار بر اسب مشغول به دیدن از سپاهیان و بازدید شهر و رسیدگی به امور اهالی بود، جوانی ارتب نام بر روی درخت نزدیک محل بازدید نشسته و تیر و کمان نهاده و انتظار کوروش را می کشید تا او را به قتل برساند. از قضا هنگامی که کوروش به تیر رس او رسید تیر سه شاخه از کمان رها شد ولی از حسن اتفاق در همان زمان اسب کوروش پایش در گودالی گیر کرد و بر زمین خورد و تیر به کوروش اصابت نکرد. اطرافیان او را دستگیر کرده و نزد کوروش بردند. کوروش از او پرسید: به چه سبب میخواستی مرا یکشی؟ ارتب جواب داد: چون چندین نفر از کسان من در جنگ با تو کشته شده اند. کوروش پرسید: اگر من به جای تو بودم با من چه کار میکردی؟ ارتب جواب داد: دستور میدادم تو را به قتل برسانند.کوروش گفت ولی من این کار را با تو نمی کنم. ارتب گفت: پس میخواهی با من چه کار کنی؟ کوروش گفت: تو را آزاد مینمایم، چون من جواب بدی را با نیکی جواب خواهم داد. ارتب کوروش را ستود و از کوروش خواست که او را در ردیف فداییان خود قرار دهد. کوروش نیز خواسته ی او را پذیرفت. در جنگ با مساژت ها هنگامی که کوروش از پشت جبهه دچار شکست شد و ماساژت ها بخش عقب جبهه را دچار تزلزل کردند، مردی از ماساژت ها با شمشیر به گردن آن نازنین زد که بر اثر همان ضربه کوروش به قتل رسید. ارتب که نزدیک کوروش بود پس از کشتن ضارب جسد کوروش را از میدان نبرد به در برد و با سرعت جسد را به پاسارگاد رساند و زمانی که کوروش را جهت دفن حاظر کرد از شدت اندوه با خنجر شکم خود را درید و به این ترتیب زندگی، پس از مرگ کوروش را نخواست

سردار زن ایرانی که خواهر آریوبرزن سردار نامدار ارتش شاهنشاهی داریوش سوم بوده است . وی درنبرد با اسکندر گجستک همراه آریوبرزن فرماندهی بخشی از ارتش را بر عهده داشته است او در کوههای بختیاری راه را بر اسکندر بست . ولی یک ایرانی راه را به اسکندر نشان داد و او از مسیر دیگری به ایران هجوم آورد . از او به عنوان شاه آتروپاتان ( آذربایجان ) در سالهای ٢٠ قبل از میلاد تا ٢٠ پس از میلاد نیز یادشده است . با اینهمه هم آریوبرزن و هم یوتاب در راه وطن کشته شدند و نامی جاوید از خود برجای گذاشتند

برای خواندن این مطلب زیباوخواندنی به ادامه ی مطلب بروید

ذوالفقارخان از سرداران معروف دورهٔ سلطنت فتحعلی شاه قاجار و مردی بسیار شجاع و متهور بود که خدمات نمایانی انجام داد. این سردار به غلط به دامغانی معروف شده است و باید آن را سرداری سنگسری گفت زیرا طالب آباد سنگسر مولد و منشاء او می‌باشد.

در سال ۱۲۲۰ ه.ق. که اردوی عباس میرزا نائب السلطنه شوشی را در محاصره داشت، ابراهیم خان والی قره باغ برای بار دوم از سیسانوف سردار روسی برای خود استمداد کرد و او دوباره افسری را با عده‌ای به یاری او روانه نمود. فتحعلی شاه ذوالفقارخان و حسینقلی خان دولو را با عده‌ای سوار و چند عراده توپ برای امداد لشکر نائب السلطنه فرستاد و آنان شش روز مشغول به جنگ گردیدند و در این قسمت پیشرفت با لشکر ایران بود.

چون دنبالهٔ مخالفت خوانین و بزرگان خراسان با محمد ولی میرزا والی خراسان از سال ۱۲۲۸ تا ۱۲۲۹ ه.ق. همینطور ادامه داشت و دست از ضدیت و دشمنی بر نمی‌داشتند، دولت در سال ۱۲۲۹ ه.ق. اسماعیل خان را به سرداری (فرماندهی لشکر) خراسان تعیین و دو برادر او ذوالفقارخان و مطلب خان را به همراه او برای تنبیه خوانین خراسان مأمور نمود و این سه برادر به سمت خراسان روانه شدند.

در سال ۱۲۳۱ ه.ق. ذوالفقارخان به اتفاق برادر خود مطلب خان و فرج الله خان افشار نسقچی باشی به دفع محمد رحیم خان خوارزمی که با سی هزار نفر به حدود گرگان آمده بود مأمور شدند. در جنگ سختی که میان سرداران ایران و خان خوارزم در نزدیکی‌های فندرسک روی داد، محمد رحیم خان شکست خورده و به سمت خیوه فرار کرد و غنایم بسیاری نصیب لشکر ایران گردید.

در سال ۱۲۳۲ ه.ق. فتح خان وزیر شاه محمود پس از دستگیری و خلع فیروزالدین میرزا از حکومت هرات و فرستادن او به قندهار کهندل خان برادر خود را برای پس گرفتن غوریان گسیل داشت و بعد خود در سال ۱۲۳۳ ه.ق. با سی هزار سوار مرکب از طوائف افغان و هزاره برای گرفتن و بلکه به خیال خود تسخیر خراسان و ایران از هرات حرکت کرد. در جنگی که در کوسویه بین او و لشکر ایران روی داد فتح خان گلوله خورد و اردوی او به کلی منهدم و پراکنده شد. در این لشکر کشی یکی از سرداران لشکر حسینعلی میرزا شجاع السلطنه والی خراسان ذوالفقارخان و برادرش مطلب خان بود و در این جنگ است که سردار ذوالفقارخان جلادت و شجاعت زیادی از خود بروز داده است.

آر.جی.واتسون انگلیسی در کتاب تاریخ قاجاریه تألیف خود راجع به جلادت و شجاعت ذوالفقارخان چنین می‌گوید: «در این جنگ صاحب منصب فوج سمنان ذوالفقارخان مشاهده کرد که در اثر زیادی عدهٔ دشمن سربازان سمنانی دارند فرار اختیار می‌کنند، از اسب خود پیاده شده و اسب را عمداً پی کرد و به سربازان خطاب کرده گفت: «چگونه مرا گذاشته فرار می کنید؟». آنها سر غیرت آمده ایستادگی نمودند تا فتح کردند».

منبع:

بامداد، مهدی. شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری(جلد ۱). چاپ اوّل، تهران: زوار، ۱۳۵۷

اَلان‌ها یکی از اقوام ایرانی‌تبار شمالی عهد باستان بودند. ریشه الانها در شرق دریای خزر است و نخست در تاریخ، در خوارزم، در سرزمینی که اکنون مرغزار خیوه‌است، به نام اٌرس نامیده می‌شدند، سپس به قفقاز مهاجرت کردند. نام الان صورتی از واژه آریا است. بازمانده این قوم که در اوستیا در مرز روسیه و گرجستان زندگی می‌کنند قومیت و زبان خود را ایرون می‌نامند.

حماسه نرت حماسه ملی مردمان ایرانی‌تبار قفقاز شمالی و مردمان بازمانده الان است.

تاریخ الان‌ها را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد.

از آغاز تا عصر مسیحیت و مهاجرت بزرگ

از پایان دوره پیشین تا حمله مغول

از حمله مغول تا کنون.

برای خواندن این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

لولوبی یا لولو نام قومی آسیایی است که حدود هزار سال پیش از مهاجرت مادها و آریایی‌ها، به برخی از نواحی غربی ایران (از جنوب آذربایجان کنونی تا کردستان) مهاجرت کرده و بیش از دوهزارسال در این نواحی می‌زیستند. این قوم در اواخر دوران خود دارای حکومت شده و با برخی از همسایگان خود در جنگ بوده‌اند.

برای خواندن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

کولی نام گروه‌های پراکندهٔ قومی است که در کشورهای مختلف دنیا به‌ویژه در اروپا و همچنین نواحی مختلف ایران همچون سیستان، خراسان، مازندران، گیلان، هرمزگان، خوزستان، سمنان و برخی دیگر از مناطق جنوبی و مرکزی ایران به سر می‌برند. کولی‌ها در سرتاسر دنیا به خواندن و رقصیدن شهرت دارند و مردمانی دوره‌گرد و خانه به‌دوش هستند که بیشتر در گذشته با اجرای برنامه‌های رقص و آواز در مسیر کوچ خود مردم را سرگرم می‌کردند، فال آنها را می‌گرفتند،

برای خواندن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

اطلاعاتی درباره کوروش کبیر

کوروش بزرگ یا کوروش کبیر (Cyrus) (به پارسی باستان: ‎‎‎‎‎‎‎‎‎ ) همچنین معروف به کوروش دوم (۶۰۰ یا ۵۷۶ تا ۵۳۰ یا ۵۲۹ پیش از میلاد)، نخستین پادشاه و بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی (۵۵۹-۵۲۹ پیش از میلاد) است.او به شاه چهار گوشه جهان شهرت دارد (شاه پارس، شاه انشان، شاه ماد، شاه بابل، شاه سومر و اکد )

بخاطر بخشندگی، بنیان گذاشتن حقوق بشر، پایه‌گذاری نخستین امپراتوری چند ملیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن برده‌ها و بندیان، احترام به دین‌ها و کیش‌های گوناگون و گسترش تمدن، شناخته شده‌است.

ایرانیان کوروش را پدر و یونانیان او را سرور و قانونگذار می‌نامیدند. یهودیان این پادشاه را، به منزله مسیح پروردگار بشمار می‌آوردند، ضمن آنکه بابلیان او را مورد تأیید مردوک می‌دانستند.

هگمتانه

از آثار زرین شاهان هخامنشی که در ویرانه‌های هگمتانه یافته شده است.

هَگمَتانَه، فارسی باستان: Haŋgmatana، یونانی: هگمتانه، فارسی نو: همدان. هگمتانه به معنی «جای بهم آمدگان»، «جای گرد آمدگان»، نام باستانی شهر همدان در زبان ایرانیان در زمان مادها و هخامنشیان است. برخی هگمتانه را «شهر مادها» معنی می‌کردند و آن را برابر با عبارت ایلامی نو hal.mata.na «شهر مادها» می‌گرفتند که نادرست است.

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید

کوروش بزرگ

کوروش بزرگ
شاه پارس، انشان، ماد، بابل، لیدی [۱]
دوران	۵۵۹–۵۲۹ پیش از میلاد.[۲] (۳۰ سال)
تاجگذاری	انشان، پارس
زادروز	۶۰۰ یا ۵۷۶ پیش از میلاد
زادگاه	انشان، پارس
مرگ	۵۲۹ پیش از میلاد
محل مرگ	محل قطعی درگذشت مشخص نیست.
آرامگاه	پاسارگاد
پیش از	کمبوجیه دوم
پس از	کمبوجیه یکم
همسر	کاساندان
دودمان	هخامنشیان
پدر	کمبوجیه یکم
مادر	ماندانا
فرزندان	کمبوجیه بردیا آتوسا آرتیستون رکسانا

برای دیدن ادامه ی مطلب به ادامه ی مطلب بروید

قاجاریان

دولت علیّه ایران
→ ۱۷۸۵–۱۹۲۵ ←
پرچم نشان نظامی
سرود سلامتی شاه
نقشه ایران تحت سلسله قاجار در قرن ۱۹.
پایتخت	تهران
زبان‌(ها)	فارسی (رسمی) ترکی
دولت	سلطنت مطلقه تا ۱۹۰۶ سلطنت مشروطه تا ۱۹۲۵
شاه
- ۱۷۹۴-۱۷۹۷	آقا محمد خان قاجار (اولین)
- ۱۹۰۹-۱۹۲۵	احمد شاه قاجار (آخرین)
نخست وزیر
- ۱۹۰۶	میرزا نصرالله خان (اولین)
- ۱۹۲۳-۱۹۲۵	رضا خان میر پنج (آخرین)
تاریخچه
- آغاز سلسله قاجار	۱۷۸۵
- عهدنامه گلستان	۱۸۱۳
- عهدنامه ترکمانچای	۱۸۲۸
- انقلاب مشروطه	۱۹۰۶
- آغاز سلسله پهلوی	۱۹۲۵
یکا پول	تومان
امروزه بخشی از	افغانستان  ارمنستان  جمهوری آذربایجان  گرجستان  ایران  پاکستان  ترکمنستان  ترکیه

قاجار، قاجاریه یا قاجاریان دودمانی ترک نژاد بودند که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران فرمان راندند. ایل قاجار یکی از طایفه‌های ترکمان بود که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه به ایران آمدند. آنان ابتدا در پیرامون ارمنستان ساکن شدند که شاه عباس بزرگ یک دسته از آنان را در استرآباد (گرگان امروزی) ساکن کرد و حکومت قاجاریه نیز از قاجارهای استرآباد تشکیل یافته است. بنیانگذار این سلسله آغامحمد خان است که رسماً در سال ۱۱۷۴ در تهران تاجگذاری کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمد شاه است که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و ...

برای دیدن این مطلب زیبا به ادامه مطلب بروید.

برای دیدن فهرست نخست وزیران ایران پس از مشروطه به ادامه مطلب بروید.

دودمان پهلوی

دولت شاهنشاهی ایران
→ ۱۹۲۵–۱۹۷۹ ←
پرچم نشان نظامی
سرود سرود شاهنشاهی ایران
پایتخت	تهران
زبان‌(ها)	فارسی
دولت	پادشاهی مشروطه تا ۲۰ اوت ۱۹۵۳ میلادی اقتدار گرایی تا ۱۱ فوریه ۱۹۷۹ میلادی
شاه
- ۱۹۲۵ - ۱۹۴۱	رضا شاه پهلوی
- ۱۹۴۱ - ۱۹۷۹	محمد رضا شاه پهلوی
نخست وزیر
- ۱۹۲۵ - ۱۹۲۶	محمد علی فروغی (نخستین)
- ۱۹۷۹	شاپور بختیار (واپسین)
تاریخچه
- آغاز سلسله پهلوی	۱۹۲۵
- اشغال ایران در جنگ جهانی دوم	۱۹۴۱
- کودتای ۲۸ مرداد	۱۹۵۳
- انقلاب ۱۳۵۷ ایران	۱۹۷۹

برای دیدن دودمان پهلوی به ادامه ی مطلب بروید.

قراقویونلو

قراقویونلو
پادشاهی
→ ۷۸۰/۱۳۷۸–۸۷۴/۱۴۶۹ ←   ←
منطقه حکمرانی قره‌قویونلوها. رنگ آبی روشن نشان می‌دهد که بخش‌های از شرق عراق امروزی و منطقه کوچکی از ساحل جنوبی خلیج فارس در شبه جزیره عربستان برای مدت کمی تحت فرمانروایی آنان بوده‌است
پایتخت	تبریز
زبان‌(ها)	اغوز
دین	اسلام شیعه
ساختار سیاسی	پادشاهی
حاکم
- ۷۹۰-ح۷۸۰	قرامحمد
- ۸۲۳-۷۹۰	قره یوسف
- ۸۴۱-۸۲۳	قرا اسکندر
- ۸۷۲-۸۴۱	جهانشاه قراقویونلو
- ۸۷۴-۸۷۲	حسن علی میرزا
دوره تاریخی	قرون وسطی
- تأسیس	۷۸۰/۱۳۷۸
- انقراض	۸۷۴/۱۴۶۹

برای خواندن این مطلب به ادامه ی مطلب بروید

جلایریان

آل جلایر (جلایریان)
پادشاهی
→ ۷۴۰/۱۳۳۵–۸۳۵/۱۴۳۲ ←
ایران در دوران حکومت‌های متقارن
پایتخت	نامشخص
زبان‌(ها)	زبان
ساختار سیاسی	پادشاهی
سلطان
- ۷۵۷-۷۳۶	شیخ حسن بزرگ
- ۷۷۶-۷۵۷	شیخ اویس بهادرخان
- ۷۸۴-۷۷۶	حسین اول
- ۸۱۳-۷۸۴	سلطان احمد
تاریخچه
- تأسیس	۷۴۰/۱۳۳۵
- انقراض	۸۳۵/۱۴۳۲

پس از مرگ ایلخان ابوسعید بهادرخان که به انقراض سلسله هولاکویی انجامید، شماری از شاهزادگان و مدعیان دیگر مغول درصدد تسلط بر امپراتوری ایلخانی و یا بخشهایی از آن برآمدند و پیامد آن کشمکش‌های پیوسته برای کسب قدرت بود که پاره‌ای از آن به گونه حاکمیت آل جلایر (یا جلایریان) چهره نمود که قلمروشان به موازات بین النهرین، آذربایجان و بعدها شروان دامن گسترانیده بود^[۱]. این سلسله با قدرتیابی در بغداد به سال ۷۴۰ق/۱۳۴۰م آغاز شد^[۲]. دوره اوج حکمرانی آل جلایر مقارن است با دوران حکومت شیخ اویس و با مرگش دوره زوال این سلسله آغاز می‌شود که مقارن است با حملات تیمور به ایران و بین النهرین و اوج گیری ترکمانان قراقویونلو.

برای خواندن ادامه ی مطلب به ادامه ی مطلب بروید

سربداران

سربداران
→ ۱۳۳۲–۱۳۸۶ ←   ←
پایتخت	سبزوار
دولت	نامشخص
شیخ، خواجه	شیخ خلیفه مازندرانی
	شیخ حسن جوری
تاریخچه
- تأسیس	۱۳۳۲
- انقراض	۱۳۸۶

پس از یکصد و بیست سال استیلای قوم تاتار و مغول بر ایران و بسیاری از مناطق آسیا، قیامی مردمی در باشتین و سبزوار خراسان علیه ظلم و تعدی حاکمان مغول و عاملان آنان به وقوع پیوست. این نهضت که به قیام سربداران شهرت یافته‌است، از لحاظ وسعت، بزرگ‌ترین، از نظر تاریخی مهم ترین جنبش آزادی بخش خاورمیانه در قرن مغولی و تثبیت ایدئولوژی تشیع امامی.

نخستین حاکم سلسلهٔ سربداران، «» بود که به مدت دو سال و چهار ماه حکومت کرد. پس از وی، «برادرش وجیه الدین امیر مسعود» به حکومت رسید.[۱]

هنگامی که سربداران توانستند بر حاکم مغولی خراسان پیروز شوند حکومت مستقلی ترتیب دادند و سبزوار را مرکز خود ساختند.

برای خوندن ادامه مطلب به ادامه ی مطلب بروید

بازگویی تاریخ ایران در جهان

دانش غربی‌ها از تاریخ ایران همیشه دست دوم بوده و به شدت تحت تأثیر دشمنی تاریخ‌نویسان یونان باستان با ایران قرار دارد. نسل‌های پیاپی تحصیل‌کردگان اروپایی عادت کرده‌اند ایران را از منظر نوشته‌های خصمانه هرودوت و روایات او از جنگ با ایران ببینند. در تاریخ‌نویسی اعراب سنی در مورد ایران هم همین دشمنی و یک‌جانبه‌نویسی دیده می‌شود.^[۳] برای بیشتر مردم جهان نیز آشنایی با تاریخ ایران از طریق این گونه نوشته‌های اروپائیان صورت می‌گیرد.

• 

  نقشهٔ ایران در قرن سیزدهم  پیش از میلادی

   

برای دیدن ادامه نقشه ها به ادامه ی مطلب بروید

آل بویه

بوییان آل بویه
→ ۹۳۴–۱۰۵۵ ←
بوییان در سال ۹۷۰
پایتخت	شیراز
زبان‌(ها)	پارسی و عربی
دین	شیعه
دولت	پادشاهی
امیر/شاهنشاه
- ۹۳۴-۹۴۹	عمادالدوله علی
- ۱۰۴۸-۱۰۵۵	ملک رحیم
دوره تاریخی	خاورمیانه
- تأسیس	۹۳۴
- عمادالدوله علی ملقب به امیر
- عضدالدوله دیلمی ملقب به شاهنشاه
- انقراض	۱۰۵۵

آل بویه یا بوییان یا بویگان، (۳۲۰-۴۴۷ ق / ۹۳۲-۱۰۵۵ م) از دودمان‌های دیلمیان از زیدیه ایرانی پس از اسلام است که در بخش مرکزی و غربی و جنوبی ایران و عراق فرمانروایی می‌کردند^[۱] و از دیلم در لاهیجان^[۲]، گیلان برخاسته بودند........

برای خواندن ادامه ی مطلب به ادامه ی مطلب بروید

تاریخ ایران پیش از آریایی‌ها

ایران پیش از تاریخ

دیوارنگاری غار دوشه، خرم آباد لرستان، حدود هزاره هشتم پیش از میلاد

شماره ۱: ظرف سفالین کشف شده در تل باکون فارس حدود ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد
شماره ۲: جام یا گلدان سفالین کشف شده در شوش، خوزستان کنونی. حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد

ظروف متعلق به تمدن جیرفت، هزاره سوم پیش از میلاد

پرچم برنزی کشف شده در منطقه شهداد نزدیک کرمان، ایران، هزاره سوم پیش از میلاد

ایران در دوره پیش از تاریخ خود به سه دوره تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از: ۱- پارینه‌سنگی (عصر حجر قدیم). ۲- فرا پارینه سنگی. ۳- نوسنگی (عصر حجر جدید). در ایران تپه‌های باستانی بسیاری از دوره نوسنگی باقی مانده‌است از جمله تل باکون ٍ جری ٍ موشکی و... در فارس ٍ تپه شوش ٍ چغا بنوت ٍ چغا میش و... در خوزستان، گنج دره، سراب و آسیاب در کرمانشاه و در دیگر نقاط ایران......

برای دیدن ادامه ی مطلب به ادامه ی مطلب بروید

زبان کهن اوستایی ایران

1 ) شعبه شرقی

2 ) شعبه غربی

شعبه شرق ایران خود شامل دو قسمت است :

پارسی میانه : ختنی - سغدی - خوارزمی

پارسی کنونی : آسی - پشتو - لیننانی ( سغدی جدید ) - لهجه های فلات پامیر

شعبه غرب ایران نیز شامل سه قسمت است :

1 ) پارسی کهن : اوستایی - پارسی باستان ( کتیبه های هخامنشیان ) - مادی ( قدمت بیش بین 2200 تا 4000 سال پیش )
2 ) پارسی میانه : پارسی میانه ( پهلوی ) پارتی اشکانی ( پهلوی ) زبان اقوام پارت آریایی ( قدمت بین 2200 تا 1400 سال پیش )
3 ) پارسی کنونی ( قدمت بین 1400 سال تا کنون ) :
الف ) جنوبی : شامل لری - پارسی - لاری - بشکردی
ب) شمالی : کردی - لهجه های اطراف دریای مازندران - بلوچی - لهجه های مرکزی ایران - تالشی - آذریهای کهن

به صورت کلی میتوان گفت که زبان فارسی در ایران زمین به سه دوره مهم تقسیم می شود :
پارسی باستان : شامل کتاب اوستا و سنگ نبشته های پارسی باستان هخامنشیان است
پارسی میانه : پارتی اشکانی - پارسیگ ساسانی
پارسی نو : پارسی کنونی ( یادگار فردوسی بزرگ که از دری و پهلوی گرفته شده است ) - کوردی - پشتو - آسی - لری

از متون به جای مانده از این زبانها و نوشتارها کهن ایرانی می توان آثار تاریخی و کتب زیر را نام برد :
ماتکیان هزاردستان - کارنامک ارتخشیر پاپکان - ادی و ایاتکار زریران - خسرو کواتان وریدگی - فرهنگ پهلویک - ابرادوین نامک پنشتن - شتروهای ایران ( شهرستانهای ایران ) - وچارش چترگ ( ماتیکان چترگ ) - درخت آسوریک - ابرستاینیی - تاریه سورآفرین - افدیها و سهیکهای سگستان ( شگفتیهای سیستان ) - اندرچ پیشیکیان - وچاتک اندرچ فریود کیشان - اندرچ ویه وات فرخ پیروز - ابوریچ خیم هوسروان - اورپتمانی کتک خوتائیه ( پیمان کدخدایی ) - واچیکی چند مچ وژرک متر ( بزرگمهر ) افسون گزندگان - زند وهمن یشت - خوتای نامک - پند نامک وزرک مهر - پند نامک زرتشت - اندرز آذرپات مهر اسپندان - اردای ویرافنامه - جاماسپ نامک - مینوک خرت - نیرنگستان - پتت آذرپاد مهراسپندان - زند وهمن یشت - کتیبه های نقش رستم - پارسه - گنجنامه همدان - کتیبه های آذرگشنسب آذربایجان -کتیبه های شوش - بیشابور - کرمان - متن شاهنامه - سروده های باباطاهر عریان و . . .

ایران(Iran)

کهن‌ترین نام ایران در زبان‌های ایرانی، Airyanam در اوستایی و Ariyānām در فارسی باستان است. و در فارسی میانه Ērān است و به معنای "سرزمین آریاییان". واژهٔ آریا که هندوایرانی‌ها برای نامیدن خود به کار می‌بردند به معنای "آزاده/اصیل/نجیب" است.

• Persia (نام بین‌المللی پیشین): از لاتین، از طریق یونانی "Persis"، از فارسی باستان "Pārsa"(فارس).یونانیان افسانه پرداز گویند به معنای "سرزمین Perseus(پرساوش)" است. البته در ریشه علمی آن با پارت همریشه و به معنای "کناره( ی ماد)" است.

• Uajemi (سواحیلی): از عربی "عجم". در عربی به کسی عجم گویند که نمی‌تواند به راحتی و شمرده شمرده عربی صحبت کند و در کل به غیراعراب به خصوص ایرانیان.

تیموریان یا گورکانیان ایران (۷۷۱ – ۹۱۱ ه‍.ق/۱۳۷۰ - ۱۵۰۶ م) دودمانی ترک تبار بودند. بنیان‌گذار این دودمان امیر تیمور گورکانی بود که در آسیای میانه می‌زیست و سمرقند پایتختش بود. تیمور کشوری گسترده و دولتی سترگ ایجاد کرد و سرزمین فرارود

برای دیدن ادامه ی این مطلب به ادامه ی مطلب بروید

صفویان

سلسلهٔ صفویان ایران صفویه
پادشاهی
→   →   →   → ۹۰۷/۱۵۰۱–۱۱۳۵/۱۷۲۲ ←   ←
پرچم نشان نظامی
پهناوری پادشاهی صفویان در بازه‌های زمانی گوناگون
پایتخت	تبریز
پایتخت تغییر یافته	قزوین و اصفهان
زبان‌(ها)	فارسی
دین	اسلام تشیع
ساختار سیاسی	پادشاهی
شاه	شاه اسماعیل صفوی
	شاه تهماسب یکم
	شاه عباس یکم
	شاه سلطان حسین
تاریخچه
- تأسیس	۹۰۷/۱۵۰۱
- انقراض	۱۱۳۵/۱۷۲۲

صفوی، صفویه یا صفویان دودمانی ایرانی و شیعه بودند که در سال‌های ۸۸۰ تا ۱۱۰۱ هجری خورشیدی (برابر ۱۱۳۵-۹۰۷ قمری و

برای دیدن ادامه ی این مطلب به ادامه ی مطلب بروید

سلوكيان كه بودند؟

   شروع كار سلوكيان 

در سال 312 پ م يازده سال پس از مرگ اسكندردر ميان هرج و مرج ناشي از مرگ او ، سلوكوس سردار يوناني توانست بابل را به زير فرمان خود گيرد.سلوكوس سپس ايلام و ماد را به تصرف در آورد و پادشاهي سلوكيان را تاسيس نمود.او توانست در سال.....

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

مادها یکی از طوایف آریایی بودند که به ایران وارد شدند.

اینان پس از مقاومت در برابر آشوریان دیااکو را به سلطنت پذیرفتند و شاهنشاهی ماد را تاسیس کردند.

شاهان ماد عبارتند از:

1. دیااکو
2. فره ور تیش
3. خشتریته
4. هووخشتره
5. آژتیاگ

امروزه کردها, تالشیهاولرها باز ماندگان مادها هستند

اگر چه کاوشهای باستان شناسان نشان می دهد اقوام گوناگونی ازهزاران سال پیش در ایران میزیسته اند، اما سرآمد تمدن های پیش از آریاییها، تمدن ایلامی بوده است. تمدن ایلامی در دشت خوزستان و کوه های نزدیک آن به وجود آمده و پیشینه ی آن به 5000 سال پیش می رسد.منشاء و نژاد ایلامی مشخص نیست. اما مهمترین مرکز زندگی آن زمان خوزستان شوش بوده است.ایلامی ها سرزمین خود را حَتمَتی و همسایگانشان آنان را ایلام می خواندند. اوج قدرت ایلام 3300 سال پیش بوده است. در این زمان دو پادشاه معروف ایلام به نامهای شوتروک ناخونته اول و پسرش کوتیر ناخونته دوم ،قلمرو ایلام را گسترش دادند.آنها توانستند برای مدتی میان رودان ( بین النهرین ) را به دست آورده و ستون سنگی قانون حمورابی را به شوش آورند. اما در سال 640 ق.م [1]( 2650 سال پیش) آشور بانی پال ، پادشاه آشور به ایلام تاخت، همه جا را ویران کرده و شهر شوش را با تمام توان خراب نمود. آرییها که بعدها به ایران آمدند کشاورزی و شهر سازی را از ایلامی ها آموختند

هخامنشیان گروهی از اریایی ها بودند که به فرماندهی کورش بزرگ (شاه انشان)حکومتی را در فلات ایران بنا کردند.

با طلوع دولت هخانشی....

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

از شمال غربی ایران كه به سمت مركز و جنوب راه بیفتیم به استان زنجان می‌رسیم كه در بستر رودخانه قزل‌اوزن و بر دامنه‌های فلات آذربایجان با آب و هوای خنك و ییلاقی‌اش گزینه خوبی برای سفر‌های تابستانی است.....

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

اگر اهل تماشای بناهای تاریخی هستید و عادت دارید از گلچین تاریخی های هر شهر دیدن کنید، پیشنهاد می کنیم یک سفر کوتاه به سمنان داشته باشید تا بتوانید آرامگاه پیر علمدار را در این استان و در شرق شهر دامغان ببینید.

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

«شهرستانک» نام دهکده‌ای رویایی در شمال قله توچال از توابع بخش مرکزی شهرستانک کرج با پیشینه تاریخی طولانی است.

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

تیس روستایی باستانی بازمانده از دوره هخامنشیان است که در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد، در ناحیه‌ای کوهپایه‌ای در شمال غربی چابهار که در آن مقبره‎های جنانی گچ که به باور محلی ‌ها محل سکونت جن ها بوده است به چشم می خورد.

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

شهر زیرزمینی (اویی) در زیر بافت شهر نوش آباد در 8 کیلومتری شمال کاشان در استان اصفهان قرار دارد. این شهر در 3 طبقه در زیر زمین با عمق بین 4 تا 18 متر بصورت دست کن ایجاد شده و فضاهای متعددی از جمله اطاق، راهرو و چاهها و کانالهای زیادی برای در امان ماندن از دست اشرار دارد......

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

زندگی‌نامه

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

  زندگي‌نامهناصر انقطاع در تهران متولد شد و دوران آموزش ابتدايي را در همين شهر سپري ساخت. هنوز مقطع دبيرستان را به پايان نبرده بود كه در سن 14 سالگي همكاري‌اش را با هفته‌نامه كودكانه ........

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادامه ی مطلب بروید.

کومت هخامنشيان پس از کشته شدن کـــوروش بـــــزرگ
 کومت هخامنشيان پس از کشته شدن کـــوروش بـــــزرگ در روایتی آمده است کوروش بزرگ درسال 528 پیش از ميلاد بدست وحشيانی که از شمال به ايران حمله کردند کشته شد.او در اين هنگام دو پسر داشت به اسم های کموجيه و برديا ، کمبوجيه پسر بزرگ کوروش بود به همين خاطر پس ازمرگ پدر به پادشاهی رسيد. او پس از رسيدن به قدرت تصميم گرفت کار نيمه تمام پدر خود را به اتمام برساند و به مصر حمله کند او می دانست که حمله به مصر به خاطر طولانی بودن راه و گرفتاری های جنگ ممکن است سال ها طول بکشد. ....

براي ديدن ادامه ي اين مطلب به ادامه مطلب برويد.

بنا بر داستانهای ایرانی، چند قرن قبل از میلاد مسیح، پیامبری در ایران- وئجه، یعنی «وطن آریاییها»، ظهور کرده بود که مردم زمان او را زره توشتره (زردشت کنونی) می‌نامیدند:

ولی یونانیان، چون از تلفظ نام فارسی این پیامبر عاجز بودند، نام وی را به صورت زور و آسترس تلفظ می‌کردند. مطابق روایات، تولد وی رنگ آسمانی داشت، و آن چنان بود که فرشتة نگاهبان وی به درون گیاه «هومه» رفت و، با شیره‌ای که از آن گرفته بود، به تن کاهنی که قربانی مقدس می‌کرد درآمد؛ در همین زمان شعاعی از جلال آسمانی به سینة دختری فرود آمد که نسب عالی و شریف داشت. آن کاهن دختر را تزویج کرد، و دو زندانی تن‌های ایشان، یعنی فرشته و شعاع، درهم ‌آمیختند، و از آن میان زردشت به وجود آمد. در همان روز که متولد شد به صدای بلند خندید؛ ارواح پلیدی که برگرد هر موجود زنده‌ای جمع می‌شوند ترسناک و.....

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادا مه ی مطلب بروید

شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده است. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم اینشهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند. محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی که

برای دیدن ادامه ی این مطلب زیبا به ادا مه ی مطلب بروید